Duurzaamheidsclaims in de financiële sector: risico’s van green bleaching
Duurzaamheidsclaims in de financiële sector: risico’s van green bleaching
Greenwashing is inmiddels algemeen bekend. Hierbij wordt een (financieel) product op ecologisch of sociaal gebied duurzamer gepresenteerd dan dat het daadwerkelijk is. Deze misleiding van de consument is onwenselijk en leidt tot oneerlijke concurrentie.
Het tegenovergestelde kan zich ook voordoen. Namelijk dat een (financiële) marktdeelnemer zich bewust onthoudt van het doen van (terechte) claims met betrekking tot duurzaamheid, om zo in een grijzer - vaak lichter gereguleerd - wetgevingsregime te vallen. Hiervoor worden in de financiële sector ook wel de termen green bleaching en/of grey washing (“green bleaching”) gebruikt. Hieronder leggen we uit waarom financiële marktdeelnemers overgaan tot green bleaching en gaan we in op de (potentiële) gevolgen hiervan.
Daarnaast vormt het verzamelen van de juiste data ter onderbouwing van de claims een horde voor financiële marktdeelnemers bij het maken van duurzaamheidsclaims. Op het eerste gezicht kan het voor een financiële marktdeelnemer gunstiger lijken om een financieel product niet als duurzame belegging in de markt te zetten óf zelfs helemaal geen ecologische of duurzaamheidskenmerken te promoten. De keerzijde is dat green bleaching op deze manier ondermijnend werkt en de transparantie vertroebelt die de SFDR juist probeert te bewerkstelligen. Een ander nadeel is dat het voor risico- en duurzaamheidsbewuste consumenten bovendien lastiger is om hun portefeuille te spreiden over de (groene) beleggingen die zij beogen.
Aangezien de regelgeving nog niet volledig is uitgekristalliseerd, bestaat er op dit moment een begrijpelijke voorzichtigheid om duurzaamheid te promoten. De Securities and Markets Stakeholder Group (“SMSG”) heeft de European Securities and Markets Authority (“ESMA”) begin vorig jaar al gewezen op de effecten van green bleaching en geadviseerd om hier verder onderzoek naar te doen. De SMSG merkt daarbij terecht op dat green bleaching niet altijd kwaadwillend is en dat er daarom terughoudend zou moeten worden omgegaan met handhaving en aansprakelijkstellingen. Echter, naar mate er over tijd meer onduidelijkheden worden weggenomen over toepassing van de SFDR, zal de eerdergenoemde voorzichtigheid steeds minder opgaan als excuus voor green bleaching.
Het tegenovergestelde kan zich ook voordoen. Namelijk dat een (financiële) marktdeelnemer zich bewust onthoudt van het doen van (terechte) claims met betrekking tot duurzaamheid, om zo in een grijzer - vaak lichter gereguleerd - wetgevingsregime te vallen. Hiervoor worden in de financiële sector ook wel de termen green bleaching en/of grey washing (“green bleaching”) gebruikt. Hieronder leggen we uit waarom financiële marktdeelnemers overgaan tot green bleaching en gaan we in op de (potentiële) gevolgen hiervan.
Waarom een financiële onderneming zich minder groen wil voordoen
Reden voor green bleaching is om kosten te besparen die met de toenemende regelgeving in de financiële sector gepaard gaat. Binnen de financiële sector kent met name de Sustainable Finance Disclosure Regulation (“SFDR”) meer verplichtingen naarmate een financiële marktdeelnemer zijn producten als groener presenteert. Dit is logisch als je kijkt naar het doel van de SFDR, waaronder het voorkomen van greenwashing. Als een financiële marktdeelnemer diensten en producten als duurzaam aanbiedt, dan moet dit goed onderbouwd worden. Het effect hiervan in de praktijk is dat financiële marktdeelnemers in sommige gevallen kiezen voor green bleaching, om zo kosten te besparen.Daarnaast vormt het verzamelen van de juiste data ter onderbouwing van de claims een horde voor financiële marktdeelnemers bij het maken van duurzaamheidsclaims. Op het eerste gezicht kan het voor een financiële marktdeelnemer gunstiger lijken om een financieel product niet als duurzame belegging in de markt te zetten óf zelfs helemaal geen ecologische of duurzaamheidskenmerken te promoten. De keerzijde is dat green bleaching op deze manier ondermijnend werkt en de transparantie vertroebelt die de SFDR juist probeert te bewerkstelligen. Een ander nadeel is dat het voor risico- en duurzaamheidsbewuste consumenten bovendien lastiger is om hun portefeuille te spreiden over de (groene) beleggingen die zij beogen.
Aansprakelijkheid en handhaving
Waarbij nog te weinig wordt stilgestaan, zijn de gevolgen van green bleaching. Green bleaching kan leiden tot civielrechtelijke aansprakelijkheid of handhavend optreden van de toezichthouder. Bij het laatste kan onder meer gedacht worden aan de verplichtingen in de Wet financieel toezicht (Wft) waaruit volgt dat financiële ondernemingen een beheerste en integere bedrijfsuitoefening moeten waarborgen. Ook kan gedacht worden aan een overtreding van de verplichting (in het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft) dat beleggingsondernemingen periodiek moeten evalueren of de kenmerken en risico’s van de betreffende financiële instrumenten nog aansluiten bij de duurzaamheidsdoelstellingen van de beoogde doelgroep.Aangezien de regelgeving nog niet volledig is uitgekristalliseerd, bestaat er op dit moment een begrijpelijke voorzichtigheid om duurzaamheid te promoten. De Securities and Markets Stakeholder Group (“SMSG”) heeft de European Securities and Markets Authority (“ESMA”) begin vorig jaar al gewezen op de effecten van green bleaching en geadviseerd om hier verder onderzoek naar te doen. De SMSG merkt daarbij terecht op dat green bleaching niet altijd kwaadwillend is en dat er daarom terughoudend zou moeten worden omgegaan met handhaving en aansprakelijkstellingen. Echter, naar mate er over tijd meer onduidelijkheden worden weggenomen over toepassing van de SFDR, zal de eerdergenoemde voorzichtigheid steeds minder opgaan als excuus voor green bleaching.