Bedrijf (ver)kopen? Let hierop bij een aandelentransactie
Bedrijf (ver)kopen? Let hierop bij een aandelentransactie
Wat is een aandelentransactie?
Middels een aandelentransactie worden de aandelen van een onderneming verkocht en overgedragen van verkoper aan de koper. De koper wordt daarmee automatisch eigenaar van de onderneming, inclusief alle rechten en verplichtingen van de onderneming. Bescherming tegen ongewenste verplichtingen dient contractueel te worden geregeld in de garanties en vrijwaringen van de koopovereenkomst (SPA). Een overgang van aandelen is vrij simpel vorm te geven, in tegenstelling tot een transactie waarbij alle activa en passiva afzonderlijk moet worden overgedragen (een zogenaamde activa passiva transactie).Het juridisch traject van een aandelentransactie
Bij het overdragen van aandelen, doorloopt u verschillende stappen. Ten aanzien van het te doorlopen traject bestaan geen dwingende regels, dus partijen kunnen hier zelf in variëren. Ook hangt het ervan af of er een exclusieve route wordt gekozen met één potentiële koper of een niet-exclusieve route, bijvoorbeeld via een veilingproces (controlled auction) met meerdere potentiële kopers. In onderstaande afbeelding ziet u alle stappen die u tijdens een aandelentransactie kunt doorlopen. We lichten de stappen toe.
NDA
Zodra een verkoper en koper elkaar hebben gevonden, zullen ze gezamenlijke ideeën hebben over de waardering van de aandelen, betaling van de koopprijs en de voorwaarden waaronder de transactie tot stand zal komen. Veelal zijn er nog geen juristen betrokken in dit stadium. Wel wordt er vaak al vertrouwelijke informatie uitgewisseld. Daarom is het belangrijk om een geheimhoudingsovereenkomst (NDA) aan te gaan. Voor meer informatie inzake de belangrijke aandachtspunten bij een NDA, verwijzen wij graag naar dit artikel.
LOI
Vervolgens wensen de verkoper en koper de randvoorwaarden van de transactie vast te leggen in een intentieovereenkomst (LOI of term sheet zijn allerlei benamingen voor hetzelfde document). Dit vormt een raamwerk voor de verdere onderhandelingen en de uiteindelijke vastlegging van de transactie in de SPA. De voorziene prijs plus prijsmechanisme, voorwaarden, exclusiviteit en tijdslijnen zijn belangrijke items om afspraken over te maken.
DD
Daarna gaat de koper van start met het (o.a. juridisch, maar veelal ook financieel, fiscaal en HR) due diligence-onderzoek. De inhoud en uitvoering van het juridisch due diligence-onderzoek is verschillend per transactie en hangt onder meer af van de wens van partijen, de omvang van de transactie en de relevante business. Het doel is uiteindelijk om te weten wat de koper koopt. Dit ook om eventuele risico’s - zogenaamde ‘lijken in de kast’ - in de SPA (zie: hierna) te adresseren, door deze al dan niet af te dekken in de vorm van garanties c.q. vrijwaringen of verlaging van de koopprijs. De DD-bevindingen worden verwerkt in een DD-rapport.
SPA
In de SPA worden de afspraken die zijn neergelegd in de intentieovereenkomst (LOI) nader uitgewerkt. Tevens zullen de bevindingen uit het DD-rapport worden meegenomen. De koopprijs is uiteraard een belangrijk punt, maar denk ook aan andere voorwaarden. Indien je bijvoorbeeld tijdens het DD-onderzoek op een lopende claim bent gestuit, dan zal je deze als koper in de SPA willen opnemen als vrijwaring. De finesses worden door (de adviseurs van) de verkoper en koper uit onderhandeld.
Signing
Indien er overeenstemming bestaat over de inhoud van de SPA (inclusief de bijlagen en de overige transactiedocumentatie) kan er worden overgegaan tot signing. Hiermee wordt simpelweg de ondertekening van de relevante transactiedocumentatie bedoeld, zoals een aandeelhoudersovereenkomst, managementovereenkomst,(achtergestelde) geldleningsovereenkomst, huurovereenkomst en relevante besluitvorming. De aandelenoverdracht is daarmee nog niet voltooid. Aandelen in een Nederlandse rechtspersoon kunnen slechts door middel van een notariële akte -dus door tussenkomt van een notaris- worden geleverd. In het geval er opschortende voorwaarden zijn opgenomen in de SPA vallen signing (het ondertekenen van de stukken) en closing (levering van de aandelen) niet samen. Een transactie dient soms goedgekeurd te worden door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) of de ondernemingsraad van de vennootschap. Tevens kan de transactie bijvoorbeeld afhankelijk zijn van het verkrijgen van financiering voor betaling van de koopprijs.
Pre-closing
De pre-closing is de periode waarin er voor wordt gezorgd dat aan de opschortende voorwaarden wordt voldaan. Tevens kunnen andere zaken worden geregeld die in het DD-rapport naar voren zijn gekomen, zoals verouderde statuten of het aanpassen van de arbeids- of managementovereenkomsten.
Als aan alle opschortende voorwaarden en closing acties (inclusief betaling van de koopprijs) is voldaan, kan closing bij de notaris plaatsvinden. Nadat de notariële akte van levering van aandelen is gepasseerd, is de aandelenoverdracht effectief geworden.
Post-closing
Na de closing worden de relevante checks door de notaris uitgevoerd, waarna de koopprijs kan worden gestort naar de verkoper. Het aandeelhoudersregister van de vennootschap en de gegevens in de Kamer van Koophandel worden bijgewerkt. De ondertekende stukken worden verzameld in een closing binder. Tot slot zal er een post-closing actielijst worden opgesteld -onder andere op basis van het DD rapport- met items die na closing nog geregeld dienen te worden. Wij assisteren graag met de uitvoering hiervan.