Bedrijf (ver)kopen? Aandachtspunten en tips voor het due diligence onderzoek
Bedrijf (ver)kopen? Aandachtspunten en tips voor het due diligence onderzoek
Hoe weet u als koper zeker dat het beeld dat een verkoper schetst ook daadwerkelijk conform de waarheid is? Bij M&A-transacties vormt het due diligence-onderzoek (ook wel DD-onderzoek) voor zowel koper als verkoper een belangrijk onderdeel. Dankzij een DD-onderzoek krijgt u een completer beeld en de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan uw bieding te zien. Zitten er extra kansen of juist risico’s aan de transactie? En hoe gaat u daarmee dan om? In dit artikel uitleg en een aantal aandachtspunten en tips.
Het DD-onderzoek start vaak na het sluiten van een intentieovereenkomst (ook wel bekend als de ‘letter of intent’ of ‘term sheet’). Een dergelijk onderzoek omvat vaak meerdere elementen waarbij de financiële, fiscale en juridische status van een onderneming in het onderzoek vaak de hoofdmoot vormt. Afhankelijk van het type bedrijf kunnen ook aanvullende onderzoeksgebieden gewenst zijn. Indien bijvoorbeeld het vastgoed een belangrijk onderdeel is van een bedrijf, kan een (aanvullend) milieuonderzoek gewenst zijn. Onderzoek naar de IT-organisatie van een bedrijf speelt bij sommige DD-onderzoeken een belangrijke rol. De ‘scope’ van het DD hangt dus sterk samen met het type bedrijf, maar ook de focus van de koper is bepalend voor de insteek van het DD-onderzoek.
Verschillende fases
Tijdens het proces van een aandelentransactie worden er verschillende fasen doorlopen. Voor meer informatie omtrent deze fases, verwijzen wij graag naar ons eerdere artikel. De volgende juridische stappen kunnen in beginsel worden onderscheiden:Het DD-onderzoek start vaak na het sluiten van een intentieovereenkomst (ook wel bekend als de ‘letter of intent’ of ‘term sheet’). Een dergelijk onderzoek omvat vaak meerdere elementen waarbij de financiële, fiscale en juridische status van een onderneming in het onderzoek vaak de hoofdmoot vormt. Afhankelijk van het type bedrijf kunnen ook aanvullende onderzoeksgebieden gewenst zijn. Indien bijvoorbeeld het vastgoed een belangrijk onderdeel is van een bedrijf, kan een (aanvullend) milieuonderzoek gewenst zijn. Onderzoek naar de IT-organisatie van een bedrijf speelt bij sommige DD-onderzoeken een belangrijke rol. De ‘scope’ van het DD hangt dus sterk samen met het type bedrijf, maar ook de focus van de koper is bepalend voor de insteek van het DD-onderzoek.
Doel van een Due Diligence
Het doel van het DD-onderzoek is weten wat de koper koopt. Als koper kunt u alleen zo een weloverwogen beslissing nemen over het wel (en tegen welke voorwaarden, zoals de prijs) of niet doorgaan van een transactie. In de praktijk worden de te onderzoeken documenten verzameld in een virtuele dataruimte waar de adviseurs van de koper toegang tot krijgen. Er bestaat veelal een mogelijkheid tot het stellen van vragen en regelmatig worden er interviews met management ingepland om dieper op bepaalde gesignaleerde uitkomsten in te gaan. De DD-bevindingen worden verwerkt in een DD-rapport. Deze bevindingen zijn vervolgens weer van belang voor het uitonderhandelen van de dealvoorwaarden in de koopovereenkomst.Risico’s geïdentificeerd: wat nu?
Wanneer er tijdens het onderzoek risico's worden gesignaleerd, hangt de verdere aanpak af van meerdere factoren. Materiële issues kunnen leiden tot een verlaging van de koopprijs, terwijl minder materiële issues al voldoende gedekt kunnen zijn door vrijwaringen of garanties in de koopovereenkomst. Het is ten slotte een kwestie van onderhandeling over de risico allocatie tussen de verkoper en de koper.Enkele aandachtspunten en tips
- Bepaal de omvang en scope van het DD-onderzoek; wat is van belang om te onderzoeken voor de specifieke business?
- Stel een ervaren due diligence-team samen met de relevante specialisten; denk aan juristen, financiële adviseurs, fiscalisten en overige specialisten na vaststelling van de scope van het DD-onderzoek;
- Sluit een gedegen geheimhoudingsovereenkomst (‘NDA’) en maak waar nodig specifieke afspraken over het delen van concurrentiegevoelige informatie;
- Maak goede werkafspraken over het proces van het DD-onderzoek, zowel met de andere partij maar ook intern met uw eigen team; het is vrijwel altijd een tijdrovend en complex vraagstuk (zeker voor verkoper);
- Wees transparant over de bevindingen en bepaal hoe om te gaan met de gesignaleerde risico’s.