Ouderen dreigen dupe te worden van achterblijvende investeringen

UTRECHT, 10 september 2024 - De toekomstbestendigheid van de ouderenzorg staat onder druk. De hoognodige investeringen in vastgoed, IT en duurzaamheid blijven achter ondanks de goede financiële resultaten in 2023. Hoe langer gewacht wordt met investeren, hoe nijpender de situatie wordt. Ouderen dreigen de dupe te worden. Dit blijkt uit de BDO-Benchmark Ouderenzorg, waarin de financiële prestaties van 304 ouderenzorginstellingen in Nederland zijn geanalyseerd.
 
Download benchmark

Door het chronische personeelstekort en de stijgende zorgvraag is een onhoudbare situatie ontstaan. Ouderen willen en kunnen langer thuiswonen, maar er zijn in beperkte mate alternatieven beschikbaar tussen volledig zelfstandig wonen en het verpleeghuis. Een andere kijk op de zorgverlening is vereist waarbij het zelfredzamer maken van ouderen en het bieden van hulp aan het sociale netwerk voorop staat. Alleen als dat niet voldoende is, komt het verpleeghuis nog in beeld. Investeringen in vastgoed en IT zijn daarom nodig en moeten snel gedaan worden.

Mismatch en risico’s

“De kloof tussen wat ouderen in de toekomst nodig hebben en wat momenteel beschikbaar is, wordt alsmaar groter”, constateert Mike Tagage, partner bij BDO Accountants & Adviseurs en onderzoeker van de Benchmark Ouderenzorg. “Het realiseren van toekomstbestendige ouderenzorg vraagt om samenwerking tussen zorgaanbieders, zorgkantoor, gemeenten en woningcorporaties. Deze partijen moeten inventief omgaan met hoe de ondersteuningsvraag van de oudere kan worden vertaald naar de  diensten die zij leveren. Het investeren in vernieuwende concepten om het gat tussen thuiszorg en het verpleeghuis te dichten vraagt daarbij ook om financiële oplossingen die vanuit deze partijen moeten komen. Marges in de ouderenzorg zijn minimaal en de huidige bekostiging - gebaseerd op hoge volumes – past niet goed bij de noodzakelijke verandering in de zorgverlening. Door vooraf gezamenlijk met de  banken erbij de risico’s in kaart te brengen en afspraken te maken, kan de benodigde zorgtransitie met succes worden gerealiseerd.”

2023: Een jaar van herstel

De resultaten van de ouderenzorginstellingen in Nederland verdubbelden van €219,2 miljoen in 2022 naar maar liefst €417,8 miljoen in 2023. Dit komt voornamelijk door hogere tarieven en lagere rentelasten. Het rendement van de sector steeg daarnaast van 1,0% in 2022 naar 1,7% in 2023. Vooral de middelgrote zorgaanbieders met opbrengsten tussen de €60 en €300 miljoen presteerden goed, met een gemiddeld rendement van 2,1%. De kleinere instellingen met opbrengsten tot €60 miljoen deden het daarentegen een stuk minder goed. Drie op de tien schreef rode cijfers.

2025: Mogelijke leegloop inhuurkrachten

De personeelskosten vormen nog steeds een onverminderd groot deel van de bedrijfskosten. De kosten voor inhuurkrachten namen afgelopen jaar met bijna 10% toe. In 2022 was de stijging ook al ruim 20%. In relatie tot de opbrengsten bleven deze kosten echter stabiel. Wel dreigt er vanaf 2025 een leegloop aan inhuurkrachten. De Belastingdienst heeft aangekondigd vanaf 1 januari 2025 te gaan handhaven in situaties waar volgens de Belastingdienst sprake is van schijnzelfstandigheid. "De grote vraag is hoe de overheid een leegloop vindt passen in haar beleid om de zorg toekomstbestendig te maken", aldus Tagage.

Investeringen blijven achter

Tot 2023 was de financiële ruimte voor investeringen beperkt. Ook al zijn de mogelijkheden nu toegenomen, de investeringen blijven nog steeds achter. Deze waren afgelopen jaar met 4,2% nagenoeg gelijk aan de afschrijvingen (3,6%). De sector wacht af door onzekerheid over mogelijke bezuinigingen. “De overheid moet over de brug komen. Geef duidelijkheid of de bezuinigingen doorgaan, maar nog beter: geef zorginstellingen de tijd om de nodige verandering mogelijk te maken. Als de door Actiz genoemde bezuiniging van €700 miljoen doorgaat, is het weer code rood en zijn we terug bij af. Het mag echter geen excuus zijn om investeringen uit te stellen. Een investeringstraject duurt gemiddeld vijf jaar en met de achterstand die er al is, begint de tijd serieus te dringen.”



Download benchmark

Noot voor de redactie

Het onderzoeksrapport met de conclusies en aanbevelingen is als bijlage te raadplegen. Het onderzoeksrapport is alleen voor eigen gebruik en niet om te publiceren of verder te verspreiden. De link die in het persbericht is opgenomen, mag wel worden gepubliceerd.

Voor meer informatie:

Sterk Werk Communicatie 
Jos van der Pluijm 
Tel.: 06 59 84 00 24 
E-mail: jos.van.der.pluijm@sterkwerk.nl

BDO
Sara Sprakel 
Tel.: 0642122363
E-mail: sara.sprakel@bdo.nl