Zorgfraude voorkomen en genezen
Zorgfraude voorkomen en genezen
Voor miljarden euro’s wordt er gefraudeerd in de zorg en de pakkans is zeer gering. Dat blijkt uit recente berichtgeving in de media als follow-up van een onderzoek van de Algemene Rekenkamer. De rekenkamerconstateerde een gebrek aan daadkracht van de opsporing van zorgfraude. In 2019 werd 80 miljoen euro teruggevorderd na fraude, terwijl dat in 2023 slechts 16 miljoen euro was. Recente kamervragen over hoe dit beter kan worden aangepakt, blijken lastig te beantwoorden. Het 'Report To The Nations' van de Association of Certified Fraud Examiners 2024 meldt dat ongeveer 5% van ons inkomen verloren gaat door fraude. Dat blijkt vooral door duistere inkooppraktijken te komen en in mindere mate door geknoei met declaraties, waarmee zorgfraude vooral mee wordt geassocieerd. In Nederland zou die 5% ongeveer 6 miljard euro betekenen; geld dat dus niet aan zorg wordt besteed.
Toezichthouders en handhavers hebben met verzekeraars al in het Informatiepunt Knooppunt Zorgfraude (IKZ ) hun samenwerking gevonden. Het IKZ heeft recentelijk het rapport ‘Signalen fraude in de zorg 2023’, opgesteld. IKZ ziet een daling van 20% in het aantal signalen ten opzichte van voorgaande jaren. De belangrijkste reden daarvoor is dat de grondslagen om informatie te delen steeds scherper worden geïnterpreteerd. Er wordt inmiddels gewerkt aan wet- en regelgeving om dit op te lossen.
Gaat het niet om handhaving, maar om het vrijwel overbodig maken van die handhaving, betrek dan de zorgverleners zelf, hun accountants, organisatieadviseurs en forensisch financieel onderzoekers in een eigen kennisplatform. Daarbij dient vertrouwelijkheid gewaarborgd te zijn, zodat zonder terughoudendheid kennis kan worden gedeeld over kwetsbaarheden ten behoeve van de oplossingen.
Zorgverleners hebben zelf het grootste belang bij het zoveel als mogelijk voorkomen en afschrikken van fraude. Directe uitwisseling van ervaringen en inzichten met het oog op structurele maatregelen, gericht op proactieve verbetering van de weerbaarheid van de mand en niet alleen reactief op een enkele rotte appel, helpt. Met behulp van gespecialiseerde derden, zoals BDO, kan ook worden geput uit oplossingen uit andere sectoren.. Denk bijvoorbeeld aan een proactieve beloonde meldcultuur, slimmere data-analyse, gedragsinterventies gericht op inkoop en sleutelfunctionarissen op leidinggevende posities en ‘third party audits’ op leveranciers. En laten we ook eens kijken naar DBC ‘optimalisatie’ door maatschappen.
Zorgfraude en de huidige aanpak daarvan
Veel van de ontdekte fraude komt aan het licht door toeval, gevolgd door continu toezicht en data-analyse. Fraudeurs anticiperen op maatregelen ter voorkoming en ontdekking en passen hun methoden daar voortdurend op aan. Hoewel wij als BDO graag helpen de incidenten te onderzoeken, is dat vermoedelijk niet de meest effectieve aanpak en zeker niet de meest efficiënte; in feite blijf je dan achter de muziek aanlopen. Het succes van fraudebeheersing ligt niet in de opsporing van incidenten omdat dit duur en weinig effectief is, maar in de voorkoming en afschrikking.Zorgfraude effectiever aanpakken
Fraude is eerder een symptoom van een proces dan een uitzondering, dus het verbeteren van het proces, versimpeling, meer transparantie en sector-brede aanpak in de keten, kan meer soelaas bieden dan alleen achter moeilijk vindbare incidenten aanjagen. Maar doe dat dan vooral met de partijen die echt weten hoe het werkt en die niet geassocieerd willen worden met de zwarte raven in de sector. Als ook de zorgverlener als slachtoffer wordt erkend en niet vooral als (potentiële) dader, dan kan dat leiden tot een proactieve sector brede aanpak ter verhoging weerbaarheid tegen fraude.Toezichthouders en handhavers hebben met verzekeraars al in het Informatiepunt Knooppunt Zorgfraude (IKZ ) hun samenwerking gevonden. Het IKZ heeft recentelijk het rapport ‘Signalen fraude in de zorg 2023’, opgesteld. IKZ ziet een daling van 20% in het aantal signalen ten opzichte van voorgaande jaren. De belangrijkste reden daarvoor is dat de grondslagen om informatie te delen steeds scherper worden geïnterpreteerd. Er wordt inmiddels gewerkt aan wet- en regelgeving om dit op te lossen.
Gaat het niet om handhaving, maar om het vrijwel overbodig maken van die handhaving, betrek dan de zorgverleners zelf, hun accountants, organisatieadviseurs en forensisch financieel onderzoekers in een eigen kennisplatform. Daarbij dient vertrouwelijkheid gewaarborgd te zijn, zodat zonder terughoudendheid kennis kan worden gedeeld over kwetsbaarheden ten behoeve van de oplossingen.
Zorgverleners hebben zelf het grootste belang bij het zoveel als mogelijk voorkomen en afschrikken van fraude. Directe uitwisseling van ervaringen en inzichten met het oog op structurele maatregelen, gericht op proactieve verbetering van de weerbaarheid van de mand en niet alleen reactief op een enkele rotte appel, helpt. Met behulp van gespecialiseerde derden, zoals BDO, kan ook worden geput uit oplossingen uit andere sectoren.. Denk bijvoorbeeld aan een proactieve beloonde meldcultuur, slimmere data-analyse, gedragsinterventies gericht op inkoop en sleutelfunctionarissen op leidinggevende posities en ‘third party audits’ op leveranciers. En laten we ook eens kijken naar DBC ‘optimalisatie’ door maatschappen.