ViDA-voorstel aangenomen – aanzienlijke wijzigingen in de btw

Op 5 november 2024 bereikten de EU-lidstaten het langverwachte akkoord over het ViDA-voorstel. De geleidelijke inwerkingtreding van de aangenomen regelingen zal aanzienlijke gevolgen hebben voor ondernemers die in de EU handel drijven, met name voor degenen die betrokken zijn bij grensoverschrijdende handel.  

ViDA bestaat uit drie pijlers: (1) Digitale real-time rapportering op basis van e-facturatie, (2) de platformeconomie en (3) de single VAT registration. De door de EU-lidstaten aangenomen tekst komt grotendeels overeen met de tekst die in mei 2024 openbaar werd gemaakt. We zullen daarom in dit artikel kort ingaan op de belangrijkste elementen van het voorstel. Voor een meer diepgaande toelichting op de aangenomen tekst verwijzen we naar onze eerdere artikelen (in het Engels) over de compromistekst die in mei 2024 openbaar werd gemaakt (artikel over e-facturatie en digitale rapportering, artikel over de platformeconomie en ons artikel over de enkelvoudige btw-registratie). 

Digitale real-time rapportage op basis van e-facturatie 

De digitale real-time rapportage op basis van e-facturatie heeft als doel btw-fraude tegen te gaan en te zorgen voor uniforme regels binnen de EU. De regels omvatten: e-facturatie, verplichte digitale rapportage voor transacties binnen de EU en optionele digitale rapportage voor binnenlandse leveringen en diensten.  

E-facturatieverplichtingen gelden alleen voor transacties die onderworpen zijn aan digitale rapportageverplichtingen bij grensoverschrijdende transacties. Kort gezegd gaat het hier om intracommunautaire leveringen en verwervingen, leveringen van goederen en diensten waarbij de btw wordt verlegd en overbrengingen van eigen goederen. Er zal een EU-standaard voor e-facturen van toepassing zijn. Voor de leverancier is de deadline voor het uitreiken van een e-factuur en het rapporteren van bepaalde gegevens op die factuur tien dagen na het belastbare feit. De afnemer moet binnen vijf dagen na ontvangst van de factuur gegevens over de transactie rapporteren. De Opgaaf ICP wordt afgeschaft.  

De EU-lidstaten kunnen ook digitale rapportage- en e-factureringsverplichtingen invoeren voor binnenlandse transacties, maar dit is niet verplicht. Als dat gebeurt, moet het mogelijk zijn om het EU-format te gebruiken. Reeds vanaf de inwerkingtreding van de door de lidstaten aangenomen richtlijn kunnen de lidstaten aan op hun grondgebied gevestigde belastingplichtigen de verplichting opleggen om elektronische facturen uit te reiken voor andere goederenleveringen en diensten dan grensoverschrijdende transacties. De lidstaten kunnen ook bepalen of de elektronische facturen al dan niet moeten worden aanvaard door de afnemer van de levering. 

De nieuwe regels rond e-facturatie en digitale rapportage treden in werking vanaf 1 juli 2030. Lidstaten die op 1 januari 2024 al over een binnenlands real-time rapportagesysteem beschikken (of daartoe toestemming hebben gekregen van de Europese Commissie), hebben tot januari 2035 de tijd om hun systeem aan te passen aan de EU-standaard.  

Platform economie  

De tweede pijler van ViDA bevat twee maatregelen: (1) de invoering van een platformfictie en (2) een nieuwe plaats-van-dienst-regel voor faciliteringsdiensten van platforms. De voorgestelde regels zijn bedoeld om problemen met de toepassing van de btw-regels in de platformeconomie aan te pakken en een gelijk speelveld te creëren tussen bedrijven die actief zijn in de platformeconomie en traditionele bedrijven.  

De platformfictie houdt in dat het platform verantwoordelijk is voor de voldoening van btw over de transactie met de eindafnemer. Dit komt omdat het platform wordt geacht de dienst af te nemen van de onderliggende dienstverrichter en geacht wordt deze aan de afnemer te verrichten. De regeling is alleen van toepassing op korte-termijn-verhuur van accommodatie (maximaal 30 nachten) en personenvervoer over de weg. De dienst tussen de dienstverrichter en het platform is vrijgesteld van btw zonder recht op aftrek van btw op grond van deze platformfictie. Door zijn btw-nummer of registratienummer van het één-loket-systeem (One Stop Shop of OSS) aan het platform mee te geven en te verklaren dat hij btw zal voldoen ten aanzien van de aangeboden dienst, kan de dienstverrichter de platformfictie buiten werking stellen. Hij heeft dan wel de mogelijkheid om btw op gemaakte kosten in aftrek te brengen, voor zover hij uiteraard btw-belaste prestaties verricht. Het gevolg is natuurlijk wel dat hij zelf btw over de dienst in rekening zal moeten brengen en voldoen.  

De nieuwe regel voor de plaats van dienst is van toepassing op B2C-platformfaciliteringsdiensten. Deze diensten worden belast voor de btw op de plaats waar de onderliggende dienst (de dienst waarbij wordt gefaciliteerd) aan de btw is onderworpen.  

Platforms moeten de onderliggende dienst die zij hebben gefaciliteerd bijhouden en gegevens over de dienstverrichter en de verleende dienst op verzoek elektronisch ter beschikking stellen van de lidstaten in situaties waarin de platformfictie niet van toepassing is. Deze regels zijn van toepassing vanaf 1 juli 2028. In de tekst die in mei 2024 openbaar werd gemaakt, was dit 1 juli 2027. De regels zijn daarom met een jaar uitgesteld. Voor de platformfictie geldt dat lidstaten de implementatie ervan zelfs tot 1 januari 2030 mogen uitstellen. 

Enkelvoudige btw-registratie  

De derde pijler, enkelvoudige btw-registratie (de single VAT registration), heeft tot doel het aantal btw-registraties van bedrijven binnen de EU te beperken. De regels bestaan uit drie elementen: (1) uitbreiding van het één-loket-systeem  (One Stop Shop (OSS)), (2) uitbreiding van de verplichte verleggingsregeling en (3) een speciale regeling voor de overbrenging van eigen goederen.  

De regels in het kader van de single VAT registration zullen op 1 juli 2028 in werking treden (dit was 1 juli 2027 in de compromistekst van mei 2024).  

De OSS maakt het voor ondernemers mogelijk om één aangifte te doen voor de in de EU-lidstaten verschuldigde btw. Deze regeling is momenteel al van toepassing op alle B2C-diensten en EU-afstandsverkopen (en voor platforms in sommige gevallen binnenlandse B2C-leveringen). Het voorstel breidt het uit tot alle binnenlandse B2C-leveringen, B2C-installatie- en montageleveringen, B2C-leveringen van elektriciteit, gas, warmte en koude (dit geldt al vanaf 1 januari 2027) en B2C-leveringen aan boord van EU-passagiersvervoer.  
 
De verplichte verleggingsregeling wordt uitgebreid tot alle B2B-leveringen en diensten waarbij de leverancier of dienstverrichter niet is gevestigd en niet voor de btw is geregistreerd in de EU-lidstaat waar de btw verschuldigd is, terwijl de ontvanger voor de btw in die lidstaat is geïdentificeerd.  

Er wordt een speciale regeling ingevoerd voor de overbrenging van eigen goederen. Overbrengingen worden in deze optionele regeling maandelijks gerapporteerd. De intracommunautaire verwerving van goederen wordt vervolgens vrijgesteld in de lidstaat van aankomst en mag geen aanleiding geven tot registratieverplichtingen.  

Vanaf 1 juli 2028 is het niet langer mogelijk om goederen over te brengen naar een andere lidstaat in het kader van de regeling voorraad op afroep. Tot en met 30 juni 2029 kunnen goederen die vóór 1 juli 2028 onder de regeling voorraad op afroep zijn overgebracht, nog steeds met toepassing van die bijzondere regeling aan de afnemer worden geleverd.  

Wijzigingen en verduidelijkingen van de bestaande regels voor e-commerce  

De aangenomen regels bevatten ook enkele wijzigingen van de regels die sinds 1 juli 2021 van toepassing zijn op B2C e-commerce. Het is belangrijk op te merken dat de meeste wijzigingen met een jaar zijn uitgesteld. Voor een uitgebreide beschrijving van die regels verwijzen we naar ons eerdere artikel (in het Engels) over dit onderwerp. 

Meer informatie 

Aangezien de lidstaten de regels nu hebben aangenomen, zullen zij zowel op nationaal als op EU-niveau de nodige maatregelen moeten nemen om deze regels op de vastgestelde data ten uitvoer te leggen. Mochten er ontwikkelingen zijn dan houden wij u uiteraard op de hoogte. Wilt u meer weten over de nieuwe regels dan nodigen wij u ook van harte uit ons webinar (in het Engels) bij te wonen. U kunt zich via onderstaande button registreren.  

Als u vragen heeft over ViDA, helpen wij u natuurlijk graag verder. Neem contact op met een van onze btw-adviseurs voor meer informatie.  
 
Aanmelden