Personeelsbeloningen in de technologie-, media- en telecomsector

Er is een trend te zien waarin veel ondernemingen positief staan tegenover participatie voor en door medewerkers (in welke vorm dan ook). De TMT-sector (technologie-, media-, entertainment- en telecommunicatiebedrijven) loopt hierin voorop. Fiscaal wordt het ook steeds aantrekkelijker om medewerkersparticipatie te implementeren. 

Enerzijds zullen TMT-bedrijven zich moeten onderscheiden van hun concurrenten en anderzijds is het doel om medewerkers te belonen, te motiveren en binden, bedrijfsprestaties te verbeteren of om een hogere productiviteit te bereiken. Medewerkersparticipatie is een uitstekend middel om één of meer van deze doelen te bereiken. 
 
Werknemersbeloningen kunnen in allerlei vormen voorkomen. De vier meest voorkomende werknemersparticipaties zijn de bonus, aandelen (of certificaten), opties en de Stock Appreciation Rights (SAR). 

Bonus en winstdelingsregelingen

De bonus is doorgaans een eenmalige toekenning van een extra geldbedrag, welke afhankelijk is van persoonlijke en/of ondernemingstargets die van tevoren zijn vastgesteld. Na het behalen van de vooraf vastgestelde targets heeft de werknemer recht op de uitkering van de bonus.

Voordelen
Het optuigen van de bonusregeling is relatief eenvoudig. Daarnaast kan een bonus verstrekt worden zonder dat werknemers enige vormen van stem- en/of vergaderrechten verwerven binnen de onderneming. 

Nadelen
De bonus wordt gezien als secundaire arbeidsvoorwaarde en zal derhalve onderworpen zijn aan de toepasselijke wet- en regelgeving binnen het arbeidsrecht. Als gevolg hiervan zal een jaarlijkse bonus niet zomaar gewijzigd kunnen worden door de werkgever. Ook gaat de bonus ten koste van de liquiditeit van de onderneming. 

Gezien het korte termijnkarakter van de bonus, zal de werknemer niet de gewenste binding krijgen met het bedrijf.

Fiscale aandachtspunten
Vanuit fiscaal oogpunt zijn de aandachtspunten voor het toekennen van een bonus beperkt. De bonus van de werknemer zal via de loonheffingen progressief worden belast in box 1. Voor de werkgever vormt de bonus een aftrekpost op de winst.

Gewone aandelen 

Een andere manier om werknemers te laten participeren in de onderneming is het aanbieden van aandelen aan de betreffende werknemer. 

Voordelen
De werknemer deelt als mede-eigenaar mee in zowel de waardevermeerdering als de waardevermindering van de vennootschap. Daarnaast geschiedt de uitgifte of verkoop tegen een bepaalde prijs, waardoor er geen geld uit de onderneming vloeit. De liquiditeit van de onderneming wordt derhalve niet aangetast. 

Nadelen
De werknemer verkrijgt alle rechten die aan aandelen zijn gekoppeld. De belangrijkste rechten zijn het vergader-, stem- en winstrecht. De werknemer verkrijgt dus invloed op de besluitvorming. Het is in die situaties verstandig om een aandeelhoudersovereenkomst op te stellen.

Fiscale aandachtspunten
Een belangrijk  aandachtspunt betreft het bepalen van de waarde van aandelen op het moment van toekenning en bij eventuele verkoop. Het is aan te raden om deze waarde af te stemmen met de Belastingdienst om latere geschillen te vermijden. 

Stemrechtloze aandelen

Voordelen
Het is mogelijk om een aandelensoort te creëren waar geen stemrecht aan verbonden is. Bij de uitgifte van aandelen, kan dit eenvoudig bij de notaris worden geregeld. Bij een verkoop van de aandelen, zal het gewone aandeel moeten worden omgezet in stemrechtloos aandeel. Hiervoor is mogelijk een statutenwijziging nodig. 

Nadelen
Aan de stemrechtloze aandelen zijn nog wel vergaderrechten verbonden.

Fiscale aandachtspunten
Als soortaandelen worden gecreëerd kan voor de werknemer mogelijk een aanmerkelijk belang in de onderneming ontstaan.

Certificaten

Voordelen
Bij het toekennen van certificaten van aandelen, wordt de werknemer indirect aandeelhouder door tussenkomst van een STAK. De STAK houdt de aandelen en beheert deze. De betreffende werknemers worden op afstand gehouden doordat het stem- en vergaderrecht toekomen aan de STAK en niet de werknemer zelf. Dit brengt inrichtingsvrijheid met zich mee. 

Nadelen
Er zijn relatief hoge kosten verbonden aan het realiseren van de STAK. 

Fiscale aandachtspunten
Gelijk aan de ‘gewone’ aandelen en de soortaandelen. 

Optieplan

Een andere regeling die veelvuldig wordt toegepast is het optieplan. Bij het optieplan krijgt de werknemer het recht om aandelen (of certificaten) te nemen tegen een vooraf vastgestelde verkrijgingsprijs nadat wordt voldaan aan bepaalde voorwaarden. Zo worden de rechten tot het nemen van aandelen doorgaans verworven over een bepaalde periode (vestingperiode). Na het verstrijken van de vestingperiode heeft de werknemer een beperkte tijd om de rechten onder het optieplan uit te oefenen (uitwinningsperiode). 

Voordelen
Het optieplan is in beginsel vormvrij. Werkgevers kunnen het verwerven van rechten tot het nemen van de aandelen gedurende vestingperiode koppelen aan voorwaarden. Daarnaast zorgt de contractuele betrekking ervoor dat in eerste instantie geen tussenkomst van een notaris is benodigd. Tot de uitgifte/levering heeft de werknemer geen stem-, vergader- of winstrechten met betrekking tot de toekomstige aandelen of certificaten. Het laatste voordeel is dat de verkrijgingsprijs vooraf is vastgesteld, waardoor de werknemer vanaf ondertekening van het optieplan kan profiteren van de waardestijging van het bedrijf zonder dat deze direct een bedrag verschuldigd is.

Nadelen
Het nadeel van het optieplan is dat de werknemer tot de uitwinning van de optie een beperkt financieel risico draagt, terwijl het indirect al meedeelt in de waardestijging. 

Fiscale aandachtspunten
Aandelenoptierechten die worden toegekend vormen op het moment van toekenning loon in natura. Werknemersopties worden echter niet belast op het moment van toekenning, maar sinds 1 januari 2023 op het moment van uitoefening belast. De meerwaarde die de werknemer realiseert bij uitoefening van de optie (de economische waarde minus de uitoefenprijs) wordt aangemerkt als loon uit dienstbetrekking. 

Stock Appreciation Right (SAR-regeling)

De SAR-regeling geeft een werknemer recht op een geldbedrag waarvan de hoogte afhankelijk is van de waardestijging van de aandelen van de onderneming. Er is direct, noch indirect, sprake van daadwerkelijk participeren in de onderneming. De SAR-regeling betreft een contractueel recht. Hierdoor zijn SAR-regelingen erg flexibel. In de SAR-overeenkomst wordt een formule voor de waardering van de onderneming vastgelegd ten tijde van de toekenning van de SAR. Ten tijde van de uitoefening van de SAR wordt de onderneming opnieuw gewaardeerd aan de hand van dezelfde formule. Bij een waardestijging ontvangt de medewerker dan een bonusbedrag.

Voordelen
De werknemer verkrijgt niet daadwerkelijk de aandelen op basis waarvan de vergoeding is gebaseerd. Hierdoor wordt een financiële prikkel gecreëerd voor de werknemer en daarmee ook een bepaalde mate van binding met het bedrijf, zonder dat de werknemer rechten verwerft die verbonden zijn aan aandelen. Daarnaast is het optuigen van een dergelijke SAR-regeling relatief eenvoudig ten opzichte van de andere werknemersparticipaties. 

Nadelen
Net als bij de bonus zal de binding met de onderneming beperkt zijn doordat de SAR geen negatieve prikkel heeft voor de werknemer. Een mogelijke waardedaling zal namelijk geen gevolgen hebben voor de werknemer. 

Fiscale aandachtspunten
SAR's worden belast op het moment van daadwerkelijke uitkering. Bij de werknemer wordt de uitkering van de SAR's beschouwd als belastbaar loon uit dienstbetrekking. Hierdoor dient de werkgever bij de uitbetaling van de SAR's loonheffingen in te houden en af te dragen. 

Conclusie

Er is altijd sprake is van juridisch en fiscaal maatwerk (afhankelijk van de onderneming, haar omvang en doel met de beloningssystematiek). 

Meer informatie

Wilt u meer weten over wat u kunt doen om werknemers te behouden en te werven? Vraag dan het onderzoek ‘Arbeidsvoorwaarden in de TMT-sector’ aan.

Heb je vragen over de mogelijke inzet van bovengenoemde instrumenten en de bruikbaarheid daarvan? De specialisten van BDO Tax & Legal helpen daar graag bij. Neem daarvoor gerust contact met ons op.

Neem contact op