Een investeerder die een belang in een onderneming verwerft zal doorgaans met de zittende aandeelhouder(s) afspraken willen maken met betrekking tot de samenwerking binnen die onderneming. Deze afspraken worden dan vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst. Onderdeel van deze overeenkomst zijn vaak afspraken omtrent de dagelijkse leiding, besluitvorming binnen de aandeelhoudersvergadering, maar ook aanvullende aanbiedingsverplichtingen, waaronder leaver-regelingen, kunnen hier deel van uitmaken.
Wat zijn leaver-regelingen?
In een aandeelhoudersovereenkomst kan een aanvullende aanbiedingsplicht worden opgenomen met afspraken onder welke omstandigheden de aandeelhouder zijn aandelen moet overdragen aan de andere aandeelhouders. Zo kan er een aanbiedingsplicht ontstaan indien de arbeids-/managementovereenkomst met de bestuurder-aandeelhouder wordt beëindigd. In een leaver-regeling maken partijen afspraken over de sancties die zij verbinden aan de diverse aanbiedingsplichten, waaronder dus een mogelijk ontslag.
Welke soorten ‘leavers’ zijn er?
Over het algemeen kun je drie soorten leavers onderscheiden: de ‘good’, ‘early’/‘intermediate’ en ‘bad leaver’. De aandeelhouders maken onderling afspraken over wat zij verstaan onder voornoemde leaver-situaties. Een aandeelhouder die een greep uit de kas heeft gedaan zal over het algemeen kwalificeren als bad leaver.
Een early/intermediate leaver kan een bepaalde termijn inhouden waarbinnen de aandeelhouder zijn aandelen verplicht zal moeten aanhouden. Hij of zij is early/intermediate leaver wanneer deze aandeelhouder voortijdig uit de onderneming stapt, bijvoorbeeld de manager die voor het verstrijken van de termijn zijn arbeids-/managementovereenkomst beëindigt.
Als laatste categorie blijft de good leaver over. Je bent veelal een good leaver wanneer er geen sprake is van een bad of early/intermediate leaver situatie. In de praktijk worden ook overlijden of langdurige arbeidsongeschiktheid onder deze categorie geschaard.
Sancties
Wanneer een aandeelhouder kwalificeert als een early/intermediate of bad leaver wordt daar, naast een aanbiedingsverplichting, vaak de sanctie aan verbonden dat de aandelen tegen een korting moeten worden aangeboden. In veel gevallen zal de bad leaver zijn aandelen moeten aanbieden tegen een aanzienlijk lagere waarde (soms zelfs de nominale aandelenwaarde) dan een early/intermediate leaver. Bij een good leaver wordt normaliter geen afslag op de aandelenwaarde gehanteerd. Daarnaast komt men vaak overeen dat op het moment van ontstaan van een bad of early/intemediate leaver situatie de aandelen worden ondergebracht in een stichting administratiekantoor met als bestuur de andere of grootaandeelhouder waardoor de betreffende ‘in overtreding’ zijnde aandeelhouder zijn stemrecht niet mee kan uitoefenen maar nog wel eventuele financiële voordelen van het aandeelhouderschap geniet.
Waarop te letten bij leaver-regelingen?
De kwalificatie van het type leaver kan grote gevolgen hebben voor de aandeelhouder. Het is daarom van belang dat er zorgvuldig naar een leaver-regeling wordt gekeken, waaronder een potentieel ontslag. Ga dus niet te lichtzinnig om met het scharen van relatief beperkte ‘overtredingen’ onder de categorie van bad en early/intermediate leaver.
Een veel voorkomende definitie van een bad leaver-regeling is het ontslag op staande voet. Daarnaast wordt in de praktijk veelal getracht om aansluiting te zoeken bij een redelijke grond voor ontslag zoals opgenomen in het arbeidsrecht. Hierbij is het van belang om goed te beoordelen of een ontslaggrond subjectief van aard is, waarbij niet alleen de manager een verwijt kan worden gemaakt, maar of ook externe factoren van invloed kunnen zijn op de beoordeling of een manager kwalificeert als een bad of early leaver. Partijen doen er verstandig aan om leaver-regelingen zo objectief mogelijk te formuleren zodat er zo min mogelijk ruimte ontstaat voor interpretatie van de regeling.
Een tekortkoming in de nakoming van de aandeelhoudersovereenkomst wordt ook regelmatig gekwalificeerd als bad leaver. Dit kan echter leiden tot een dubbele straf voor de aanbiedende aandeelhouder in het geval dat er aan de betreffende tekortkoming een boete is gekoppeld. Door bijvoorbeeld het overtreden van het non-concurrentie-, relatie- of geheimhoudingsbeding kan een dubbele sanctie ontstaan. Een boete en het tegen een fikse korting moeten inleveren van de aandelen.
Meer informatie?
Heeft u vragen met betrekking tot leaver-regelingen in uw aandeelhoudersovereenkomst of staat u op het punt een aandeelhoudersovereenkomst te laten opstellen of daarin toe te treden? De specialisten van BDO Legal M&A kunnen u daarbij helpen.
AANMELDEN NIEUWSBRIEF