Familiebedrijven: waarborg continuïteit met deze 6 strategische keuzes

“Het familiebedrijf moet vooral blijven voortbestaan”, zo luidt de wens van de meeste dga’s. Over de manier waarop, verschillen familiebedrijven meer dan ooit van mening. De tijd dat de volgende generatie vanzelfsprekend het roer overnam, is niet meer. In een complexe en dynamische wereld als de huidige is het soms raadzaam om niet op opvolging door de volgende generatie in te zetten, maar om bijvoorbeeld de strategie voor het bedrijf opnieuw te bepalen, het bedrijf uit handen te geven aan een externe CEO of private-equitybedrijf, of om het familiekapitaal zorgvuldig te beleggen. Een ding hebben al deze opties gemeen: continuïteit. Want dat is waar veel familiebedrijven op blijven inzetten. In dit artikel belichten we zes strategische keuzes – beslismomenten – met het oog op het voortbestaan van de onderneming.

1. Van generatie op generatie

Ondanks dat opvolging van generatie op generatie niet áltijd de beste optie is om de continuïteit te waarborgen, is het ook in veel gevallen nog wel zo. Toch kan dit soms ingewikkeld zijn. We zien vaak dat dga’s het fantastisch zouden vinden om het stokje over te geven aan hun kinderen, maar dat ze er in de praktijk soms weinig aan doen om dit te realiseren. Bijvoorbeeld door het voeren van eerlijke gesprekken. En ook timing is cruciaal. Bekend familiebedrijvenman John Fentener van Vlissingen (BCD Travel & BORON) kan dit beamen: “Mijn kinderen hadden al een eigen loopbaan tegen de tijd dat mijn bedrijf enige omvang kreeg. Ik richt me nu op de volgende generatie, mijn 9 kleinkinderen.” Een gemiddelde opvolging duurt, mits weloverwogen vormgegeven, ongeveer zeven (!) jaar. Een proces van jaren waarbij veel essentiële vragen beantwoord moeten worden; wíllen de beoogde opvolgers wel? Hebben ze de juiste competenties? En is het überhaupt verstandig om het bedrijf in de familie te houden? 

2. Noodopvolging: sta stil bij ‘wat als’

Ondernemen is inherent aan risico’s nemen en lopen. Maar soms komen die risico’s uit hele onverwachte hoek. Zoals bij Demaco: daar sloeg in 2019 het noodlot toe. De CEO van het bedrijf werd ziek en kwam te overlijden. Kort daarna dreigde de dga hetzelfde te overkomen. Een ramp, uiteraard persoonlijk maar ook zakelijk. Situaties waar je liever geen rekening mee houdt, maar die helaas niet ondenkbaar zijn. Een goed noodopvolgingsplan is op zo’n moment cruciaal. Ons advies is dan ook om iedere 3 tot 5 jaar stil te staan bij ‘wat als’. Wie neemt het eigendom over? Hoe zit het met het zeggenschap? En wie heeft de leiding? Belangrijk om dat met alle stakeholders te bespreken: familie, kinderen, de RvC, enzovoorts. Een familiestatuut kan hierbij helpen. Hierin worden afspraken vastgelegd op het snijvlak van familie, eigendom en bedrijf.

3. Gedeeltelijke overname van het familiebedrijf

Sommige dga’s zoeken financiële zekerheid en/of voorzien dat de volgende generatie het stokje niet wil of kan overnemen. Dan is verkoop van de eigen onderneming een mogelijke oplossing. Dat kan volledig zijn of gedeeltelijk. Het Volendamse bedrijf Kwabo Techniek B.V. koos hier voor en verkocht 70% van de aandelen aan Bolster Investment Partners. Oprichter Jack Kwakman: “Ik wilde vooral rust, voortzetting en groei van het bedrijf, en een partnership gebaseerd op vertrouwen. Dat hebben we gevonden in deze samenwerking.” Bij een gedeeltelijke overname moet de eigenaar zich wel realiseren dat het onherroepelijk impact heeft op de onderneming en ondernemer. Belangrijk is dan ook de juiste partij te vinden met wie het familiebedrijf in zee gaat. Je geeft tenslotte wel de sleutel uit handen. 

Benieuwd naar de andere scenario’s?

Na het lezen van dit artikel realiseert u zich misschien: continuïteit van een familiebedrijf is geen vanzelfsprekendheid. Het is belangrijk eraan te werken, erop te ‘koersen’. Benieuwd welke drie scenario’s nog meer denkbaar zijn? En welke strategische keuze het beste past bij uw onderneming? Bepaal uw koers op basis van de zes strategische keuzes met het oog op het voortbestaan van het familiebedrijf via onderstaande button. Heeft u nu al vragen over bovenstaande onderwerpen? Neem dan geheel vrijblijvend gerust contact op met onze specialisten via familiebedrijven@bdo.nl. 

Bepaal uw koers