Als samenwoner kunt u bij overdracht van (een deel van) de woning van de ene partner naar de andere partner tegen 2% overdrachtsbelasting aanlopen. Hiervan is ook sprake als u bij het einde van een relatie waarin u ongehuwd samenwoonde, de woning waarin u woonde overneemt van uw ex-partner. Dat is geen prettige kostenpost.
Als de woning behoort tot een huwelijksgemeenschap, kan de woning bij de verdeling van de gemeenschap zonder heffing van overdrachtsbelasting door een partner worden overgenomen. Om ongehuwd samenwonenden ook tegemoet te komen, is de samenwonersvrijstelling in de wet opgenomen. Deze vrijstelling houdt in dat:
- als de woning door beiden is aangekocht; én
- de eigendomsverhouding bij de aankoop ten minste 40% voor de ene en ten hoogste 60% voor de andere partij is, geen overdrachtsbelasting is verschuldigd bij de overname door één van de partijen. Deze vrijstelling geldt ook voor gehuwden of geregistreerde partners die op huwelijkse voorwaarden zijn gehuwd, waarbij de woning niet tot de beperkte gemeenschap behoort.
Onlangs heeft Rechtbank Zeeland-West-Brabant in een situatie geoordeeld dat niet was voldaan aan de voorwaarden.
Geen gemeenschappelijke aankoop? Geen vrijstelling!
Een man en vrouw hadden reeds sinds 1987 een (affectieve) relatie. Zij hebben in 2005 een samenlevingscontract gesloten. Op 1 maart 2012 koopt de man het recht van erfpacht op een woning (hierna ‘de woning’). Bijzonder is dat het recht van erfpacht volledig op naam van de man staat, maar dat de koopprijs van de woning is betaald uit gezamenlijk vermogen. Helaas loopt hun relatie stuk in 2017. Zij komen overeen dat de vrouw de woning overneemt. Er wordt 2% overdrachtsbelasting afgedragen. De vrouw is het daar niet mee eens en meent dat zij een beroep kan doen op de samenwonersvrijstelling.
De rechtbank kijkt voor de toepassing van de vrijstelling naar de eigendomsverhouding die uit de akte van levering voortvloeit. Daaruit blijkt dat zij de woning niet gezamenlijk hebben aangekocht. Alleen de man is eigenaar. Ondanks dat het voor partijen voelde alsof de woning gezamenlijke eigendom was, krijgt de vrouw de vrijstelling niet. Het feit dat de woning voor de helft uit haar vermogen is gefinancierd, doet hieraan niets af.
Meer informatie
Als u besluit te gaan samenwonen, is het van belang na te denken over de gevolgen bij het beëindigen van de relatie. Het kan, zoals uit deze rechtbankprocedure blijkt, onnodige kosten besparen. Wilt u meer informatie over de samenwonersvrijstelling of andere mogelijkheden om overdrachtsbelasting te besparen als de woning verdeeld moet worden? Neem contact op met een van onze adviseurs.