Europa geeft handvatten voor de waardeketen

Op 22 december 2023 publiceerde het EFRAG een drietal concept ‘Implementation Guidances’ bij de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Twee van deze documenten zijn bedoeld als ondersteuning bij de fundamenten voor het opstellen van de CSRD-rapportage: de dubbele materialiteitsanalyse en de analyse van de waardeketen. De derde bevat een lijst met alle datapunten uit de ESRS. In dit artikel gaan we in op de Implementation Guidance voor de waardeketen. Deze handleiding bevat geen extra rapportagevereisten, maar geeft vooral uitleg bij hoe de ESRS gelezen moet worden. Ook worden enkele veelgestelde vragen beantwoord. 

Waarom rapporteren over de waardeketen?

Nog even kort ter herhaling: Vanuit de CSRD is het verplicht om te rapporteren over de eigen activiteiten en over de activiteiten upstream (leveranciers, leveranciers van leveranciers, etc.) en downstream (klanten, klanten van klanten, etc.) in de waardeketen. Dit wordt gevraagd omdat de grootste (potentiële) impacts, of de grootste risico’s en kansen, zich vaak voordoen in de up- of downstream waardeketen in plaats van binnen de onderneming zelf. 

Denk bijvoorbeeld aan een supermarkt: de belangrijkste impacts liggen niet in de winkel, maar bij de producenten van de artikelen die zij verkopen. Daarom zou het slechts concentreren op haar eigen activiteiten een te beperkt beeld geven van de impact die de onderneming heeft op mens en maatschappij. Daarnaast is zonder een goed begrip van de waardeketen een adequate identificatie en inschatting onmogelijk.

Belangrijkste punten uit de Implementation Guidance

Hoe ondernemingen hun waardeketen in kaart moeten brengen, wordt niet nader gespecificeerd in de ESRS. De enige richting die hiervoor wordt gegeven is dat de activiteiten, bronnen van waardecreatie en zakelijke relaties in ogenschouw genomen moeten worden. 

De Implementation Guidance komt evenmin met een afvinklijst, maar geeft wel nadere inzichten in hoe moet worden om gegaan met de (informatie uit) de waardeketen. Het document start met een nuttige samenvatting van 7 kernpunten. Ook worden enkele veelgestelde vragen beantwoord. 

Een belangrijke vraag voor veel ondernemingen is uiteraard waar de waardeketen begint en waar deze eindigt. Het antwoord op die vraag vanuit de Implementation Guidance is dat de focus volledig moet liggen op de materiële impacts, kansen en risico’s (“IRO’s”). Informatie over de waardeketen hoeft dan ook alleen maar voor de materiële zaken te worden opgenomen en gericht op daar waar deze zaken in de waardeketen ook écht materieel worden. Wij leggen dit uit aan de hand van twee voorbeelden:
  1. Het eerste voorbeeld is koffie. Bij een zakelijke dienstverlener die vanuit kantoor opereert, is koffie onderdeel van de waardeketen. Hoe belangrijk koffie ook kan zijn voor de medewerkers aan het begin van de dag, zal de zakelijke dienstverlener geen belangrijke impact op de waardeketen hebben, en evenmin materiële financiële kansen of risico’s vanuit de koffieketen ervaren. Hier hoeft dan ook niet over gerapporteerd te worden. Dit is anders voor een onderneming die koffie brandt. Hier zal de informatie over de waardeketen van koffie wél materieel zijn. 
  2. Een ingewikkelder voorbeeld gaat over ondernemingen die veel gebruik maken van batterijen. Voor de productie van batterijen is kobalt nodig, en van kobalt is algemeen bekend dat bij de winning mogelijk sprake kan zijn van kinderarbeid. Vanwege de gevoeligheid van dit thema vormt materialiteit van kobalt een belangrijke inschatting. Voor een autofabriek die vooral elektrische auto’s produceert, zal dit waarschijnlijk materieel zijn, maar voor een bouwonderneming die op de werkplaats gebruik maakt van enkele elektrische voertuigen zal dit minder snel het geval zijn. 
Deze voorbeelden onderschrijven dat de analyse van de waardeketen hand in hand gaat met de dubbele materialiteitsanalyse, waarover wij u in een eerder artikel informeerden.

Europa begrijpt ook dat het niet in alle gevallen redelijk is alle benodigde informatie uit de waardeketen te verkrijgen. Voor die situaties geldt dat de onderneming deze informatie mag schatten, en dit toelicht in de CSRD-rapportage.

Aan de slag met de waardeketen

Het simpele feit dat Europa met nadere guidance komt over de fundamenten van de CSRD-rapportage laat twee zaken zien:
  • Het in kaart brengen van de waardeketen is geen sinecure en vraagt inspanningen van alle ondernemingen die aan de CSRD moeten voldoen; en
  • Europa wil benadrukken hier direct mee aan de slag te gaan.
Wij onderschrijven deze impliciete boodschap vanuit Europa. Het is essentieel om de waardeketen van een onderneming goed in kaart te brengen om te bepalen welke stakeholders betrokken moeten worden. Het geeft ook essentiële inzichten voor de dubbele materialiteitsanalyse en wordt ook gevraagd vanuit andere Europese regelgeving. Daarom is dit een van de belangrijkste stappen bij het ontwikkelen van een gedegen CSRD-rapport. Wilt u hierover meer weten? Kijk dan ons webinar terug over de waardeketen.

Meer informatie

Heeft u vragen over de impact van de CSRD op uw organisatie? Of wilt u eens overleggen of uw analyse van de waardeketen aan de vereisten voldoet? Neem gerust contact op met een van onze specialisten.

Neem contact op