CBAM: wat is het en bent u er als importeur op voorbereid?

Als importeur bent u bekend met de vele uitdagingen die komen kijken bij het importeren van goederen naar de Europese Unie. Vanaf 1 oktober 2023 komt daar nog een uitdaging bij: het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) treedt in werking. Het CBAM is een invoerheffing op goederen die niet voldoen aan de milieunormen van de EU. In dit artikel wordt uitgelegd wat het CBAM inhoudt en hoe deze van invloed kan zijn op u als importeur.

Wat is het Carbon Border Adjustment Mechanism?

Op 14 juli 2021 heeft de Europese Commissie het Fit for 55 package gepresenteerd. Dit pakket aan maatregelen heeft als doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen met 55% te verminderen ten opzichte van 1990 en opvolgend een klimaatneutraal Europa in 2050 te realiseren. Een onderdeel van dit pakket is het Carbon Border Adjustment Mechanism, een systeem waarmee de EU een importheffing aan de buitengrens instelt voor goederen uit derde landen waarvan de productie een negatieve CO2-impact hebben.

Het CBAM is ontworpen met als doel een gelijk speelveld te creëren tussen producenten binnen de EU, die onder het Europees systeem voor emissiehandel (EU-ETS) vallen, en importeurs die de productie van goederen hebben uitbesteed aan derde landen.

Door een importheffing aan de grens in te voeren wil de EU het zogenoemde ‘carbon leakage’ voorkomen; het risico dat de industrie uit de EU vertrekt naar derde landen waar de milieunormen lager liggen.

Ook wil het op deze manier een beperking opleggen aan de import van goederen waarbij veel CO2-uitstoot is vrijgekomen.

Met CBAM heeft de EU een handvat om niet alleen de interne markt, maar ook op globale schaal te inspireren tot verduurzaming en om dezelfde stappen te nemen tegen klimaatverandering.

De importheffing zal worden ingevoerd voor goederen die onder het EU-ETS vallen; onder andere cement, ijzer en staal, aluminium, kunstmest, chemicaliën en elektriciteit. Maar ook halffabricaten daarvan zoals bijvoorbeeld blikken, aluminiumfolie, schroeven en bouten, plaatwerk en geprefabriceerde bouwwerken. Voor de goede orde, deze lijst kan nog worden aangevuld. Wel is er een vrijstelling voor e-commerce goederen opgenomen met een waarde lager dan € 150,-.

Impact

De invoering van CBAM kan een aanzienlijke impact hebben op importeurs. Op de datum van 1 oktober 2023 begint de overgangsperiode waarin nog geen heffing zal plaatsvinden. In deze periode komt er een administratieve verantwoordelijkheid te liggen bij importeurs. In de overgangsperiode komt er een rapportageverplichting van de importeur richting de EU met betrekking tot de hoeveelheden ingevoerde CBAM goederen en de daadwerkelijke ingebedde emissies kunnen worden aangeleverd.
Deze verantwoordelijkheid ziet er als volgt uit;

• Het aanstellen van een geautoriseerde aangever bij invoer, een zogenoemde CBAM-aangever
• Het voeren van een gevalideerde rapportage waarin de CO2-emissies zijn vastgelegd
• Het indienen van een periodieke aangifte waarin u de goederen en hun CO2-afdruk rapporteert
• Het eerste rapportage over het vierde kwartaal van 2023 hoort uiterlijk voor het eind van januari 2024 te zijn ingediend

Vanaf 1 januari 2026 zullen ondernemers over zogenoemde CBAM-certificaten moeten beschikken om goederen te kunnen importeren. Per ton CO2-uitstoot zal een CBAM-certificaat moeten worden ingediend.

De prijs van de CBAM-certificaten zal worden gebaseerd op de waarde van het EU-ETS emissierecht. Want in tegenstelling tot de huidige gratis verstrekking, zal in de toekomst ook voor deze EU-ETS emissierechten een vergoeding moeten worden betaald! Het jaarlijks aantal uit te geven CBAM-certificaten zal in het kader van de CO2-reductie worden verminderd.

Hoe kunt u zich voorbereiden op de CBAM?

Als ondernemer is het belangrijk dat u zich bewust bent van de mogelijke gevolgen van CBAM. Wacht daarom niet te lang om dit te onderzoeken.
CBAM vraagt om een multidisciplinaire aanpak vanuit uw organisatie. Stel daarom tijdig een interne werkgroep samen en zorg voor een tijdige inrichting van uw informatievoorziening en administratie.

Heeft u vragen over de mogelijke impact van CBAM op uw onderneming? Of wilt u weten of uw rapportage klaar is voor 1 oktober 2023? Neem dan gerust contact op met één van onze collega’s.