Als een aanmerkelijkbelanghouder afziet van loon, of genoegen neemt met een ongebruikelijk laag loon, dan wordt op grond van de Wet loonbelasting 1964 deze persoon geacht toch een ‘gebruikelijk loon’ te hebben genoten. Deze wettelijke bepaling staat in de praktijk bekend als de zogenoemde gebruikelijkloonregeling. Als het feitelijk genoten loon lager is dan een gebruikelijk loon, wordt het verschil als fictief loon in aanmerking genomen. De gebruikelijkloonregeling is onder meer bedoeld om tariefarbitrage te voorkomen.
Het gebruikelijk loon wordt vastgesteld op het hoogste van een drietal in de wet genoemde ijkpunten. Het eerste ijkpunt voor het gebruikelijk loon is 75% van het loon uit de ‘meest vergelijkbare dienstbetrekking’. Waarom geen 100%? De marge van 25% wordt de ‘doelmatigheidsmarge’ genoemd en is bedoeld discussies met de fiscus zoveel mogelijk te voorkomen. Het kabinet is voornemens om de doelmatigheidsmarge per 1 januari 2023 af te schaffen. In dit perspectief bespreken wij wat dit mogelijk voor u betekent.
Gevolgen voor de hoogte van het gebruikelijk loon
In een reguliere situatie dient thans, in 2022 het gebruikelijk loon minimaal het hoogste bedrag te zijn van de volgende drie bedragen (de doorgehaalde tekst vervalt per 1 januari 2023 maar geldt nog in 2022):
75% vanhet loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking- het loon van de meestverdienende werknemer bij de vennootschap of van de meestverdienende werknemer van een verbonden vennootschap van de werkgever
- ten minste € 48.000 (2022)
Afschaffing van de doelmatigheidsmarge heeft voor het eerstgenoemde bedrag tot gevolg, dat voortaan het gebruikelijk loon op 100% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking vastgesteld moet worden. Deze wijziging is niet alleen van belang voor de aanmerkelijkbelanghouder die momenteel zijn gebruikelijk loon op het eerste bedrag heeft vastgesteld. Ook voor de aanmerkelijkbelanghouder die het gebruikelijk loon heeft vastgesteld op een van de twee andere genoemde bedragen, kan dit tot een verhoging van het gebruikelijk loon leiden.
Beoordeel hoogte gebruikelijk loon opnieuw
Is de gebruikelijkloonregeling ook in uw situatie van toepassing? Wij adviseren om aandacht te besteden aan de hoogte van uw (gebruikelijk) loon voor 2023. Dit is niet alleen van belang wanneer de hoogte van uw loon op dit moment is vastgesteld aan de hand van de meest vergelijkbare dienstbetrekking, maar ook in de overige gevallen zoals hierboven genoemd (het tweede en het derde bedrag). De hoogte van uw (gebruikelijk) loon voor volgend kalenderjaar zal, zeker in de ogen van de belastingdienst, waarschijnlijk herzien moeten worden. Dit geldt ook als er een vaststellingsovereenkomst is gesloten met de Belastingdienst over de hoogte van het gebruikelijk loon.
Als een vaststellingsovereenkomst na 1 januari 2023 nog een resterende looptijd heeft en er los van de afschaffing van de doelmatigheidsmarge verder geen relevante wijzigingen zijn, blijft de vaststellingsovereenkomst van kracht zonder nadere afstemming met de inspecteur. Let wel: als het loon in de vaststellingsovereenkomst op 75 % van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking is vastgesteld, dient vanaf 1 januari 2023 uit te worden gegaan van 100% van dit bedrag. Daar wij in de praktijk geregeld zien dat het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking in een vaststellingsovereenkomst niet altijd even goed is onderbouwd, adviseren wij ook in dit geval om het gebruikelijk loon opnieuw onder de loep te nemen. Wellicht levert nader onderzoek een lager loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking op.
Wat is het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking?
In veel gevallen is het niet eenvoudig om vast te stellen wat de meest vergelijkbare dienstbetrekking is, laat staan welk loon daar precies bij hoort. Dit is dan ook een bron voor discussie met de Belastingdienst. Om u tegen een mogelijk toekomstig meningsverschil te wapenen, adviseren wij om zelf alvast onderzoek te (laten) doen naar wat voor de gegeven functie een gebruikelijk niveau van belonen is. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van een benchmarkonderzoek. BDO kan een dergelijk onderzoek voor u verzorgen.
BDO Benchmarkonderzoek
Voor een salarisbenchmark maakt BDO gebruik van de BDO salarisdatabase. Doordat deze database bestaat uit daadwerkelijke en actuele salarisgegevens, is er sprake van nauwkeurige en betrouwbare data. Eventueel gebruikt BDO aanvullend ook externe data en beloningsonderzoeken. In het BDO Benchmarkonderzoek wordt rekening gehouden met variabelen als leeftijd van de functiehouder, regio en omvang van de organisatie. U ontvangt een overzicht van het marktconforme maand- en jaarsalaris en ook van de spreiding hiervan in percentielen. Tot slot, geven wij u daarbij ook inzicht in de eventuele gebruikelijkheid van bonussen, reiskostenvergoedingen en mobiliteit.
Heeft u vragen op het gebied van loonbelasting en/of sociale zekerheid? Neem dan contact op met uw contactpersoon binnen BDO of met één van onze loonheffingenspecialisten. Wij helpen u graag.