Dit is waarom bedrijfsopvolging vaak een gevoelig onderwerp is voor familiebedrijven

Misschien klinkt het nog ver weg, maar vroeg of laat sta je voor de keuze: neem je het familiebedrijf over? Een keuze met verstrekkende gevolgen voor potentiële opvolgers, want vader of moeder ‘treedt af’ en de volgende generatie komt aan het roer. Vaak ook een lastige keuze, want waar hebben we het over? Zijn er serieuze gesprekken over de opvolging gevoerd? Of is dat onderwerp tussen neus en lippen door besproken? Is het überhaupt al ter sprake gekomen?     

Als opvolger kun je wachten totdat plannen voor je worden bedacht, maar veel beter en leuker is het om zelf leiderschap te tonen in het opvolgingsproces. Door zelf het initiatief te nemen om de grote vragen binnen het familiebedrijf bespreekbaar te maken.

Waarom bedrijfsopvolging niet ter sprake komt

In de praktijk zien we dat veel (potentiële) opvolgers afwachten tot bijvoorbeeld hun vader of moeder met ze willen praten. Niet uit passiviteit, maar omdat ze het moeilijk vinden bepaalde onderwerpen aan te snijden. Die afwachtende houding heeft alles te maken met de onderlinge verhoudingen, gedragspatronen en emotionele factoren; voortkomend uit de ouder-kindrelatie en de situatie werkgever-werknemer. Ander obstakel is vaak het generatieverschil, de leeftijdskloof van tientallen jaren.

Ook zien we soms dat uit angst voor discussies en conflicten opvolgers – en hun broers, zussen, neven en nichten, die eventueel niet in het bedrijf willen stappen - liever de goede vrede bewaren en van gevoelige onderwerpen wegblijven. Heel menselijk, maar vroeg of laat is die toekomst wel de realiteit. En hoe langer bedrijfsfamilies die gevoelige thema’s vermijden, hoe groter de kans dat het later juist escaleert. Met alle gevolgen van dien voor het familiebedrijf en de familieleden.

Bedrijfsoverdracht bespreekbaar maken binnen de familie

Met oog op die continuïteit van het bedrijf én de harmonie binnen de familie, is het cruciaal dat opvolgers initiatief tonen en niet afwachten. Dat ze net als hun voorgangers vooruitdenken en tijd en energie willen investeren in hun toekomst. Juist het proces van overdracht van eigendom, zeggenschap en leiding biedt de gelegenheid om hun visie voor de toekomst voor het voetlicht te brengen. Waarmee ze automatisch de opvolging bespreekbaar maken, en daar kunnen opvolgers niet vroeg genoeg mee beginnen.

Belangrijk aandachtspunt daarbij is om die gesprekken geregeld en gestructureerd te voeren. Dat schiet er in de praktijk nogal eens bij in. Andere dingen gaan vaak voor; de klant, die order. De dag van morgen. Dat personeelsprobleem. Men gunt zichzelf niet de tijd om rustig te praten over zaken als opvolging. En niet alleen met de beoogde opvolgers, maar ook met broers en zussen die wellicht een hele andere kant op willen. Die blijven tenslotte wel familie en daarmee relevant voor het deel ‘familie’ binnen het familiebedrijf.

Opvolgers: kom onder de vleugels vandaan

Het is aan de opvolgers zelf om het gesprek met hun ouders aan te gaan. Als ze die verantwoordelijkheid nemen, zullen de onderlinge verhoudingen veranderen en groeien zij in hun rol als leider. Wie leiderschap toont in dat proces van opvolging, zal er waarschijnlijk later ook beter in slagen zijn of haar ideeën goed te formuleren, ventileren en te verkopen, bijvoorbeeld als het gaat om bedrijfsstrategie. Omdat je dan al een gelijkwaardiger gesprekspartner bent geworden.

NextGen masterclass voor (potentiële) opvolgers in familiebedrijven 

BDO biedt op maat gemaakte trainingen aan in de Familiebedrijven Academie voor (potentiële) opvolgers in het familiebedrijf. Onze NextGen masterclass heeft zich de laatste jaren bewezen als de ideale ijsbreker. Bijeenkomsten die een uitstekende voorbereiding zijn op het gesprek over opvolging in de familie. Je stapt even uit dat familiebedrijf en in een setting met andere opvolgers, met wie je ervaringen kunt uitwisselen. Je wordt aan het denken gezet over het ondernemerschap en bewuster gemaakt van wat je wel en niet wilt. Zodat je als gesprekspartner nog steviger in je schoenen staat. Thuis en in de zaak.